Përveç teksteve të karakterit të përgjithshëm dhe konceptual, diskutohen gjithashtu tema të cilat janë shumë aktuale në botë dhe kanë të bëjnë me ndikimin e teknologjive të reja tek të miturit, si: FOMO, lajme të pavërrteta, varësi nga Interneti, prindërim digjital, theks të veçantë dhe një pjesë e rëndësishme e temave dhunë kibernetike / dixhitale.
Në shumë çështje shumë të rëndësishme, ne ishim bashkatdhetarë në vendin tonë.
Gjatë realizimit të projektit „Mbrojtja e fëmijëve nga abuzimi në internet“, kemi kontaktuar shkollat fillore dhe të mesme, qendrat për punë sociale, qendrat shëndetësore, stacionet policore dhe psikologë të shumtë, pedagogë dhe aktivistë nga Serbia dhe rajoni.
Shkollat
Megjithëse fokusi ynë ishte në zonën e Medvegjës, u përpoqëm të përfshihnim edhe shkolla të tjera të rëndësishme nga Leskovc, Leban, Grdelicë, Vucje, Vlasotincë, me qëllim që të kemi një pamje të plotë të situatës në shkollat e Jabllanicës. Për të njëjtën arsye, vendosëm të njëjtat kritere në bazë të të cilave krijuam një intervistë të bazuar në të njëjtat pesë pyetje dhe shtesë në përputhje me rrethanat shtesë. Abuzimi i fëmijëve në internet, mbrojtja dhe parandalimi i tyre, përvojat shkollore, ishin në qendër të intervistës/ sondazheve tona. Ne kemi kontaktuar mbi 20 shkolla fillore dhe të mesme dhe nëse i lënë mënjanë përkujtuesit tanë të vazhdueshëm (kontakt personal, email, telefon), përgjigjja përfundimtare është 70% e kënaqshme. Është e habitshme dhe shqetësuese për mungesën e interesit të dy gjimnazeve kryesore nga Qarku i Jabllanicës për t’iu përgjigjur thirrjes sonë (duke pasur parasysh se në atë moment në mediat ishte një çështje shumë aktuale e dhunës së bashkëmoshatarëve në shkollat në Serbi). . Përqindja e mbetur është pamundësia e shkollave të kthejnë anketën e përfunduar brenda tre muajve, si dhe mungesa e infrastrukturës teknike, kështu që përmes projektit kemi kontaktuar të gjitha shkollat fillore në zonën e Medvegjës. Në mënyrë që kjo të bëjë hulumtimin tonë kuptimplotë, kuptohet që vendet ku ndodhen shkollat janë të mbuluara nga interneti. Përgjigjet e para të drejtorëve të shkollave ishin pikërisht ankesa për gjendjen në të cilën ndodheshin ato shkolla, pastaj mbulimi i ulët dhe mospërputhja ose sinjali i keq i rrjetit. Dhe nëse disa prej tyre nuk kanë një nyje sanitare, një epokë e re që është e rëndë në derë dhe që sjell sfida dhe probleme të reja, nuk do të duhet të presë për disa kohë më të mira apo disa përparësi të tjera. Nga diskutimet e mëtejshme, mund të konkludohet se deri më tani, nuk ka raste të abuzimit të çfarëdo lloji mes nxënësve që përdorin internetin (të tilla). Çdo fëmijë do të jetë më herët ose më vonë në kontakt me teknologjinë që do të jetë gjithandej në jetën tonë në të ardhmen e afërt. Ndërsa shkollat që nuk kanë zgjidhur problemet e gjysmë shekulli më parë do të përplasen me ato të reja, mbetet një sfidë e madhe për arsimin.
Shëndetësia
Sipas të dhënave të institucioneve mjekësore në Leskovc dhe Medvegjë, rastet e regjistruara që do të rezultonin me abuzim të drejtpërdrejtë të fëmijëve nuk kishin ndërhyrje dhe asistencë mjekësore.
Marijana Petroviq, psikologe në Spitalin e Përgjithshëm në Leskovc, në bashkëpunim me Shefin e Shërbimit Psikiatrik, na informoi se ata nuk kishin regjistruar pacientë të regjistruar me problemin në të cilin punojmë. „Brenda disa çrregullimeve të sjelljes me të cilat ne kishim diagnostikuar pacientët, vetëm në disa raste u shfaq ky problem (dhe kjo më së shumti u raportua nga anëtarët e familjes), por nuk u takuam në mënyrë specifike me ta.“ Në këto raste, dhuna e bashkëmoshatarëve nuk u konsiderua.
Polica
Pasi morëm miratimin e Ministrisë së Punëve të Brendshme, biseduam me stacionin policor të AP Leskovc, Boban Zdravkoviq, i cili na informoi se nuk kishte raste të abuzimit me internet në Leskovc dhe stacionet policore nën juridiksionin e tyre, por se „numri i errët i ekzekutimit të kësaj vepre penale të mëdha, për këtë arsye që fëmijët nuk raportojnë asnjë lloj abuzimi në internet, apo ndonjë forme të dhunës digjitale „. U pajtua bashkëpunimi i mëtutjeshëm me përfaqësuesit e MPB për këtë çështje.
Mbështetje
Organizata për Siguri dhe Bashkëpunim në Evropë (OSBE) njohu rëndësinë e projektit tonë dhe ne u ftuam të merrnim pjesë në një konferencë të madhe rajonale në Podgoricë për mbrojtjen e fëmijëve dhe sigurinë e tyre në internet në fund të nëntorit. Me këtë rast, ne gjithashtu prezantuam rezultatet që morëm gjatë realizimit të këtij projekti. Mbështetja e OSBE-së për projektin tonë konfirmon se tema me të cilën po merremi sot është shumë e rëndësishme dhe na jep një nxitje për të vazhduar me raportimin e mëtejshëm mbi këtë problem dhe ato të reja që na sjellin një epokë moderne.
Përfundimi
Bazuar në anketat e mbledhura, intervistat dhe bisedat që bëmë gjatë punës së vazhdueshme katërmujore, mund të konkludojmë se shkollat, institucionet dhe individët janë të vetëdijshëm për rreziqet që përdorimi jo kritik i teknologjisë mund të sjellë. Qasja në parandalimin dhe mbrojtjen e fëmijëve, megjithëse ata kanë vend për përparim, nuk kanë mbetur prapa shumë prej qasjeve dhe rekomandimeve të botës.
