Manastir Ždrebaonik – Pitoma oaza usred krša i kamena,obasjana divnom svetlošću krsta pravoslavnoga i blagoslovom Sv. Arsenija Sremca kakva je bjelopavlićka ravnica ne bi bila to što jeste da u njoj, Hristu Bogu na dar Nemanjići ne ostaviše jednu svoju zadužbinu. Možda bi i bila lepa za oko namernika, da se u zelenilu i pitomini malo odmori, ali ne bi imala onoga svetila i nebeskoga sjaja koji obasjava srce čovekovo čak i onda kada se svi, za telesno oko vidljivi svetionici ugase. Taj neugasivi svetionik za bjelopavlićku ravnicu je manastir Ždrebaonik sa crkvom Sv. Arhangela. Sijao i sija neprekidno. I porušen i poharan i zapušten i zarastao i obnovljen i osvećen. Sija i sijaće.
Manastir Ždrebaonik
Manastir Ždrebaonik je bio mesto gde se sastaje, dogovara, odlučuje. U njemu je bila i monaško bogoslovska škola. Nekoliko puta je paljen, rušen, pljačkan. 1714. godinu i Numan pašu Ćuprilića zapamtila je cela Crna Gora, a Mehmed paša je 1612. godine popalio Bjelopavliće. Oba puta i manastir je sa narodom stradao. Sulejman paša je ponovo 1876. godine razorio hram. Ni u drugom svetskom ratu manastir nije bio pošteđen. U izveštaju od 07. maja 1941. god jeromonaha Pavla Pavićevića, tadašnjeg nastojatelja manastira Ostrog, stoji.
Pre nego što će stići u manastir Ždrebaonik, mošti Svetog Arsenija su oko 166 godine prenošene iz svetinje u svetinju. Smatra se da su zbog najezde Turaka 1690. godine iz Peći donete u manastir Dovolju. Odatle su prenete u manastir Moraču. Nakon toga 1835. godine u crkvu na Medunu u Kučima kod Podgorice. Zbog pohare Kuča mošti Svetitelja su 1856. godine prvi put donete u manastir Ždrebaonik. 1884. iz Ždrebaonika su premeštene u manastir Kosijerevo. 1914. godine manastir Kosijerevo strada, ustanici izbavljaju mošti iz vatrom zahvaćene crkve i odnose ih pod Ostrog. U Ždrebaonik je Svetitelj vraćen 1920. godine.
1991. godine Ždrebaonik postaje ženski manastir i predano se radi na njegovoj celokupnoj obnovi. Izgrađen je novi konak sa paraklisom posvećenim Sv. Arseniju. Konak i paraklis su osveštani 2000. godine rukom blaženopočivšeg patrijarha srpskog g. Pavla. Obnovljena je crkva, kao i stari konak, dograđene su neke nove pomoćne prostorije i uređena crkvena porta. Podignuta je agiazma, a ispred porte velika kamena ograda sa pirgom u sredini.
Sada u manastiru živi nekoliko sestara. Sestre se bave ikonopisanjem, izradom raznih suvenira, uređuju i obrađuju manastirsko zemljište, a iznad svega pružaju toplu reč i gostoljublje za sve one koji dođu da posete ovu svetinju i poklone se moštima Sv. Arsenija.
Manastir Ždrebaonik nalazi se na levoj obali reke Zete, u pitomoj Bjelopavlićkoj ravnici na domaku Danilovgrada. Pisanih dokumenata o njegovom nastanku nema, niti su vršena detaljnija arheološka ispitivanja. Istraživanja koja su vršena od strane Zavoda za zaštitu spomenika kulture Crne Gore ukazuju na postojanje starijeg i znatno većeg crkvenog objekta, i da je sadašnji podignut na temeljima hrama s kraja 16. ili početka 17. veka, od koga su sačuvani zidovi u visini od 50 sm.
Obnavljan je i 1885. godine.O njegovoj gradnji postoje mnoga narodna predanja koja se prenose sa kolena na koleno i sva su vezana za ime slavnih Nemanjića. Neki savremeni istoričari tvrde da ne postoje pisani izvori koji ta predanja mogu potvrditi, pa stoga smatraju da u to ne treba mnogo verovati. Njihova sumnja ne bi imala osnove da poratni „prosvetitelji“ nisu spalili bogatu biblioteku manastira Morače. Ruski naučnik Kovaljevski tvrdi u svojim spisima da je u Morači 1841. godine u svojim rukama držao povelju u kojoj je pisalo da je Ždrebaonički hram građen kao metoh manastira Morače u isto vreme kad i Morača, i da im je ktitor Stefan Vukan Nemanja. To je zasigurno znao i prota Srdan Popović kad je iznad ulaznih vrata hrama postavio kamenu ploču koja i danas stoji, a na kojoj piše:
„Na temelju Nemanjića hram Sv. Arh. Mihaila sagrađen je 1818. godine, a zvonik iz svojih srestava podiže okružni protojerej – stavrofor Srdan Popović upravitelj manastira Ždrebaonika 1926“.
Ove godine manastir Ždrebaonik posetilo je stotinak lebančana. Pokloničko putovanje organizovala je crkva „Usekovanje glave Svetog Jovana Krstitelja“ iz Lebana a po blagoslovu Episkopa niškog Arsenija.
Redakcija Info centar juga ovom prilikom zahvaljuje se Hadži Močilu Cvetkoviću i sveštenicima crkve u Lebanu, na odličnoj organizaciji pokloničkog putovanja.
