– Šta je za Vas medijska pismenost i koliko je ona danas važna?
Medijska pismenost je sposobnost kritičkog odnosa prema informacijama koje se dobijaju putem sredstava masovne komunikacije. Kritički odnos je razlikovanje laži od istine, informacije od neinformacije, bitnog od nebitnog, objektivnog podatka od subjektivnog doživljaja događaja.
– Kako u savremenom digitalnom svetu razlikujete istine od laži?
Istinu od laži razlikujem na osnovu informisanja iz različitih izvora informacija (različitih kanala, novina, sajtova…). Poznati su mi mediji koji radi senzacionalizma proizvode laži.
– Koliko su lažne vesti ozbiljan problem za mlade?
Za mlade je loše ako roditelji ili obrazovni sistem ne kreiraju atmosferu kritičkog odnosa prema sadržajima koje uče ili koje primaju putem medija. Laži nisu opasne same po sebi, opasan je odnos mladih prema medijima koji je nekritički i subjektivan. Ako ne znaju gde žive i prihvataju propagandu kao relevantne informacije o svetu oko sebe rizikujemo da dobijemo agresivno društvo koje nije misleće i kreativno.
– Kako treba pristupiti medijskom obrazovanju dece? Kako se suočavate sa ovim izazovom na ličnom primeru?
Medijsko obrazovanje kreće od kuće. Roditelji moraju pratiti dete i ograničavati informacije koje ono dobija kroz medije jer postoje zaštite na televiziji, youtub-u koje treba koristiti u skladu sa godinama. Pored zaštite bitna je i svrha odnosno da dete shvati da tehnologija služi da je čovek koristi a ne obrnuto. Važne su i opasnosti i nedostaci virtuelne komunikacije na koje treba stalno ukazivati. Ja to radim na časovima veštine komunikacije ali i ostalim predmetima i kao školski psiholog. Ističem značaj prepoznavanja govora mržnje, stereotipa i predrasuda u medijima kao i važnost medija za komunikaciju uopšte.
– Da li medijsku pismenost treba uvesti kao školski predmet?
Treba uvesti predmet medijska pismenost kao poseban predmet u osnovnim školama a u srednjim uvesti predmet veštine komunikacije za sve profile gde je komunikacija bitan element u opisu posla.
„TEKNOLOGJIA SHËRBEN QË TA PËRDOR NJERIU DHE JO E KUNDËRTA “ MIRJANA IVKOVIQ – PROFESOR I PSIKOLOGJIS NË SHKOLLËN EKONOMIKE NË LESKOVC.
- Çfarë është për ju arsimimi medial dhe sa është i rëndësishme ai sot?
Arsimimi medial është aftësia e marrëdhënies kritike ndaj informacionit, të marra përmes mjeteve të komunikimit masiv. Një marrëdhënie kritike është dallimi i gënjeshtrave nga e vërteta, informacioni nga jo-informacioni, e rëndësishmja nga informacionet jo të rëndësishme, të dhëna objektive nga përvoja subjektive e ngjarjeve.
- Si i dalloni të vërtetën nga gënjeshtrat në botën e sotme digitale?
Të vërtetën nga gënjeshtra dalloj në bazë të informacionit nga burime të ndryshme informacioni (kanale të ndryshme, gazeta, faqe të internetit …). Unë njoh mediat që për hir të sensacionalizmit prodhojnë gënjeshtra.
- Sa janë lajmet e pavërteta problem serioz për të rinjtë?
Për të rinjtë është keq, nëse prindërit ose sistemi arsimor nuk ka krijuar një atmosferë të qëndrimit kritik ndaj përmbajtjes që ata mësojn ose a marrin përmes mediave. Gënjeshtrat nuk janë të rrezikshme vetvetiu, i rrezikshëm është qëndrimi i të rinjve ndaj mediave, i cili është jo kritik dhe subjektiv. Nëse ata nuk e dinë se ku jetojnë dhe pranojnë propagandën si informacion të rëndësishëm për botën përreth tyre, ne rrezikojmë të marrim një shoqëri agresive, të jo mendimit dhe kreative.
– Si duhet t’i qasemi arsimit për mediat e fëmijëve? Si e përballoni këtë sfidë në një shembull personal?
Edukimi për media fillon nga shtëpia. Prindërit duhet të përcjellin fëmijën dhe të kufizojnë informacionin që merr përmes mediave sepse ka mbrojtje në televizion, youtub, që duhet të përdoren në përputhje me moshën. Përveç mbrojtjes, qëllimi është gjithashtu i rëndësishëm që fëmija të kuptojë që teknologjia është për përdorim njerëzor dhe jo e kundërta. Gjithashtu janë të rëndësishme rreziqet dhe disavantazhet e komunikimit virtual që duhet të theksohen vazhdimisht. Unë e bëj këtë në orë të aftësive të komunikimit, si dhe në lëndë të tjera dhe si psikolog shkollor. Theksoj rëndësinë e njohjes së gjuhës së urrejtjes, stereotipeve dhe paragjykimeve në media, si dhe rëndësinë e mediave për komunikimin në përgjithësi.
- A duhet të futet arsimimi medial si lëndë shkollore?
Arsimimi mediatik duhet të prezantohet si lëndë e veçantë në shkollat fillore dhe në shkollat e mesme , ndërsa në shkollat e mesme duhet të sillet lënda për aftësi të komunikimit për të gjitha profilet ku komunikimi është një element thelbësor në përshkrimin e vendit të punës.
Projekti „Njihuni me të vërtetën“ është bashkëfinancuar nga buxheti i Republikës së Serbisë – Ministria e Kulturës dhe Informacionit. Qëndrimet e shprehura në një projekt mediatik të mbështetur nuk shprehin qëndrimet e organit i cili ka dhënë fondet.
