Sa herë keni qenë në gjendje të lexoni lajme të pa vërrteta në internet? Le të kujtojmë vetëm sa herë njerëzit në lajme që vijnë nga portali satirik i njuz net, besojnë se janë të vërteta. Çdo ditë janë shembuj të shumtë të lajmeve sensacionaliste në rrjetet sociale dhe faqet që ju shtyjn dhe lusin vetëm për një klikim.
Shumë ekspertë besojnë se të mësuarit – si të konsumoni lajmet – është me rëndësi të madhe për fëmijën tuaj. Shkrim-leximi tani është përcaktuar përmes aftësisë për të ndarë lloje të ndryshme të lajmeve. Duhet të mësoni si të njihni lajme e pa vërrteta / informacione.
„Mësimi i këtyre aftësive është si aftësia për të gjetur dallimin mes kërpudhave helmuese dhe të ngrënëshme“, thotë Eric Nevton, i cili po raporton gazetarinë në Shkollën Valter Cronkite të Gazetarisë në Universitetin Shtetëror të Arizonës. Me lajme të vërteta dhe të pa vërrteta në lidhje me mediat sociale, „ideja e leximit gazetaresk / digjital është bërë më urgjente“, thotë Njutn. Kjo do të thotë që fëmijët duhet të mësojnë të mendojnë si gazetarë. Tregime që duken si lajme por nuk kanë fakte prapa tyre quhen lajme të pa vërrteta. Pavarësisht se si duken me të vërtetë, „ato janë një fantazi e plotë dhe synimi i tyre është të ju mashtrojn“, thotë Njutn.
„Njerëzit krijojnë lajme të pa vërrteta për të fituar para ose për të fituar fuqi politike“
Ardhja e telefonave të menqur dhe tabletave u jep studentëve një qasje më të madhe informacioni sesa çdo gjeneratë e njerëzimit ndonjëherë më parë. . Por ai gjithashtu lejon që çdokush të shpërndaj gjithçka që dëshiron dhe të përcjellë atë si të vërtetë. Shtrohet pyetja a e dinë nxënësit dallimin mes asaj që është e vërtetë, gënjeshtrës së njëanshme dhe të plotë? Është gjithashtu një përgjegjësi e madhe e shkollës për të ndihmuar nxënësit të dallojnë midis fakteve dhe fiksionit.
Disa anketa dhe studime të kohëve të fundit tregojnë se studentët e sotëm kanë një mungesë alarmuese të lajmeve / leximit digjital. Më shumë se 80 për qind e nxënësve të shkollave të mesme nuk mund të dallonin dallimet mes lajmeve të vërteta dhe reklamave që dukeshin si lajme, dallimin ndërmjet përmbajtjes së sponsorizuar dhe një artikulli të thjeshtë – kanë përfunduar një studim i vitit 2016 studiuesit nga Stanford.
„Lajmet e pa vërrteta“ gjithmonë kanë ekzistuar. Por burimet e pa vërrteta të sotme në internet,aq afër imitojnë lajmet e vërteta sa që është një sfidë madje edhe për të rriturit, për të kuptuar se çfarë është e vërtetë dhe çfarë jo. Gjithashtu, fëmijët kanë më pak përvojë në vlerësimin e burimit të lajmeve, kështu që disa fjalë ose fotografi të caktuara mund t’i tregojnë menjëherë të rriturve nëse diçka është e pa vërrtet apo e njëanshme mund të mos ketë efekt të njëjtë mbi fëmijët. Në fakt, përhapja e „lajmeve të pa vërrteta“ i ka bërë adoleshentët shumë skeptikë për informacionin që ata shohin dhe dëgjojnë.
Sipas mediave Common sense , „Lajmet dhe Fëmijët Amerikanë“ Tridhjetë e një përqind e fëmijëve të moshës 10 deri në 18 vjeç ndanë lajme në rrjet që më vonë kuptuan se ishin gabim ose jo të sakta.
„Të gjith e di se si të përdorin smartfonët e tyre dhe të luajnë lojëra, të përdorin facebook, instagram, snapchat, por unë dua t’i kthej në përdoruesit e teknologjisë së zgjuar“, tha Kathleen Cerruti, e cila punoi për industrinë e softuerëve për 20 vjet përpara se të bëhej Biblioteka e specialistëve Cohasset Middle / High School. Shkollat duhet t’u mësojnë të rinjve se si të identifikojnë „lajmet e pa vërrteta“
Fëmijët duhet të mësojnë në shkolla se si ta njohin „lajmin e pa vërrtet!
„Në epokën moderne digjitale, shkollat duhet t’u mësojnë studentëve se si të mendojnë dhe të analizojnë në mënyrë kritike ato që lexojnë në mediat sociale dhe faqet e lajmeve“, thotë Andreas Schleicher, drejtor i OECD për Arsim dhe Aftësi. Këto „kompetenca globale“ po bëhen gjithnjë e më të rëndësishme, tha ai. „Në të kaluarën, kur keni pas nevojë për disa informacione, do të hapni një enciklopedi, shikoni dhe besoni se ky informacion është i saktë. Diferencimi i asaj që është e vërtetë nga ajo që nuk është e vërtetë sot është një aftësi kritike „, përfundon Schleicher.
Projekti “ Të gjithë duhet të dimë“ është bashkëfinancuar nga buxheti i Republikës së Serbisë – Ministria e Kulturës dhe Informacionit. Pikëpamjet e shprehura në një projekt mediatik të mbështetur nuk pasqyrojnë domosdoshmërisht pikëpamjet e autoritetit që i ka ndarë fondet.
