Svakog dana sve veći broj mladih do 30 godina i onih srednjih godina odlaze sa prostora opštine Vlasotince i opšte sa juga Srbije u potrazi za zaposlenjem ili većim novčanim prihodima u inostranstvo (po podacima Evropskog statističkog zavoda čak i do 4.000 mesečno za teritoriju cele Srbije). Posebno su aktuelne zemlje poput Slovačke, Češke, Slovenije ali i one koje su godinama na listi željenih poput Nemačke, Austrije, Švajcerske, a za koje u poslednje vreme mnoge agencije za zapošljavanje garantuju dobru zaradu, besplatan smeštaj, prevoz i relativno lak posao. Mladi ljudi, pomamljeni ovim ponudama sve manje se trude da pronađu zaposlenje u svom rodnom mestu, ostavljaju poljoprivredna gazdinstva svojim već relativno starim i izmučenim roditeljima, a evidentno je i manje interesovanje za pokretanje sopstvenog biznisa.
U razgovoru sa čitaocima, prijateljima, kolegama i rođacima, članovi naše redakcije su došli do podataka da svaki sagovornik „iz topa“ može da nabroji barem 5 poznanika koji su u prethodne 2 godine odlučili da prestanu sa traženjem posla ili pokretanjem sopstvenog, i svoju sreću pronađu preko mnogih, često neproverenih i nesigurnih agencija za zapošljavanje u inostranstvo.
Mladi ljudi, pored toga što napuštaju zemlju u potrazi za boljim životom, sve kasnije formiraju porodice, članovi porodica čija su deca otišla u inostranstvo gube volju za većim angažovanjem, posebno kod poljoprivrednih proizvođača, život onih koji „odu“ svodi se na „da zaradim neki dinar pa ću videti šta dalje“.
Pored problema sa medicinskim osobljem, vozačima, građevinskim majstorima i zanatlijama, u poslednje vreme je sve više i ljudi iz drugih struka koji odlaze na rad na poslovima za koje nije potrebno predznanje, ili završavaju neke od mnogobrojnih škola za prekvalifikaciju gde u kratkom vremenskom roku dobijaju diplome sa kojima konkurišu za poslove u inostranim firmama.
Višegodišnje smanjenje broja stanovnika na jugu Srbije ovim se ubrzava, natalitet pada, broj sklopljenih brakova takođe. Stvara se privid smanjenja nezaposlenosti, ali je realno sve veći nedostatka radne snage, koji može dovesti do odbijanja budućih stranih investicija i ulaganja domaćih privrednika u ove krajeve.
Karakteristike migracionih trendova u Srbiji
Praćenje migracionih trendova od suštinskog je značaja za efikasno upravljanje migracijama, posebno u smislu ostvarivanja pozitivnih efekata migracija za socio-ekonomski razvoj Republike Srbije . Kao posledica izrazito turbulentnih političkih i socio-ekonomskih događaja u Republici Srbiji i okruženju u poslednjih trideset godina, osnovne karakteristike migracionih trendova na ovom prostoru su: iseljavanje mladog i obrazovanog stanovništva u inostranstvo, porast međuregionalnih migracija, sve veća koncentracija radno i reproduktivno sposobnog i obrazovanog stanovništva u regionu Beograda, pojava i zbrinjavanje izbeglih, raseljenih i prognanih lica, povratnika po osnovu Sporazuma o readmisiji i povećanog broja iregularnih migranata koji su u tranzitu i tražilaca azila. Ako se u obzir uzmu unutrašnja preseljavanja, pre svega na relaciji selo-grad, a potom i ka većim regionalnim centrima i glavnom gradu, što ima za posledicu prerazmeštaj stanovništva i širenje zona izrazite depopulacije, nameće se zaključak da su migracije jedan od najvažnijih izazova u Republici Srbiji.
Migracije utiču na ukupan populacioni potencijal, na natalitet i mortalitet, kao i na strukturna obeležja stanovništva (biološka, socio-ekonomska, etnička i druga). Unutrašnje migracije ne menjaju ukupan broj stanovnika na nacionalnom nivou, već razmeštaj populacionih potencijala unutar određene teritorije. Najčešće su tipa selo-grad i po svom karakteru su spontane i dobrovoljne. Spoljne (međunarodne) migracije dovode do promene broja stanovnika, kako u zemlji porekla, tako i destinacije migranata, pa se tako u jednoj zemlji broj stanovnika smanjuje, dok se u drugoj povećava. Kod ovog tipa migracija značajnu ulogu ima postojeće zakonodavstvo, odnosno migraciona politika, pre svega država prijema migranata. I unutrašnje i spoljne migracije imaju različite demografske, ekonomske, socijalne, političke i druge posledice za zemlju porekla i destinacije. Emigracija mladih, bilo da učestvuju u unutrašnjim ili spoljnim migracijama, dovodi do negativnih trendova u mestu porekla: demografskih (depopulacija i povećanje udela starih), ekonomskih (snižavanje rasta BDP-a i usporavanje ekonomskog rasta), a imaju i negativne efekte na socijalni i penzioni sistem.
Ovakva migraciona slika stvara pritisak na institucije koje se bave upravljanjem migracijama, kako u organizacionom tako i u finansijskom pogledu, za iznalaženje efikasnih mera i zahteva, kao i koordinisan pristup i kontinuiranu saradnju svih relevantnih organa na državnom i lokalnom nivou.
