„Interneti duhet të jetë një mjet përmes të cilit fëmijët bëhen njerëz human ,jo e kundërta ‘Bojana Solaja, Këshilltare e art e Ombudsmanit të Malit të Zi.
- Cilat janë abuzimet më të zakonshme të fëmijëve në internet që takuat?
Ka shumë shembuj të abuzimit të fëmijëve në internet dhe ato ndodhin çdo ditë. Megjithëse ka shumë informacione të dobishme që mund të arrihen përmes internetit, pa censurë të duhur, fëmijët mund të kenë qasje të lehtë në përmbajtje të papërshtatshme dhe të turpshme, të bëhen viktima të pedofilëve, të hyjnë në zinxhirin e pornografisë së fëmijëve, të bëhen viktima të mashtrimit financiar etj. Përveç kësaj, ka ndodhje të shpeshta të rekrutimit të fëmijëve, dërgimi i imazheve eksplicite për fëmijët, ose sjellja e dhunshme dhe agresive e fëmijëve kur ata janë në internet.
- Edhe pse ky abuzim është i kohëve të fundit, sa është e rrezikshme? Pra, si mund të ndikojë në sjelljen dhe psikikën e fëmijëve?
Është e vërtetë se ky problem për të cilin po flasim për sot është më i ri, megjithatë, abuzime të tilla përbëjnë një rrezik të madh, ndër të tjera, sepse ne ende nuk kemi zhvilluar mjaft vetëdije për to, si dhe mënyrat për të mbrojtur veten prej tyre. Fëmijët mësojnë sipas modelit. Prandaj, duhet t’i kushtohet vëmendje informacionit të filtruar që ata kanë qasje si përdorues të internetit. Nga ana tjetër, interneti mund t’i shërbejë si teren i përshtatshme, me përgjegjësi më pak personale, për të qenë më agresiv se sa do të ishin jashtë botës virtuale. Prandaj, interneti mund të ketë një efekt negativ në sjelljen e fëmijës nëse nuk përdoret në mënyrën e duhur dhe për qëllimet e duhura.
Një përqindje e madhe e fëmijëve janë të vetë meritor në arsimimin e tyre, sepse prindërit nuk kanë kohë për këtë. Sa i madh është ky problem i madh në botën e sotme në të cilën teknologjia, zakonet dhe nevojat e njerëzve ndryshojnë me shpejtësi të lartë?
Mënyra e shpejtë e jetës dhe lufta e vazhdueshme e një njeriu modern për të siguruar ekzistencën e familjes së tij çon në një tjetërsim dhe ndarje të anëtarëve të familjes nga njëri-tjetri. Familja moderne nuk ka kohë për t’u mbledhur. Prindërit nuk kanë kohë për fëmijët e tyre. Prandaj, fëmijët, në vend të prindërve të tyre, kalojnë kohën e tyre të lirë me televizorë, programi i të cilëve shpesh nuk është për fëmijë i papërshtatshëm. Sot po dëshmojmë se mediat shpesh promovojnë vlera të gabuara dhe imoralitet. Për këtë arsye, një nga sfidat më të mëdha që një prind i kohëve moderne duhet të përballet është mbrojtja e fëmijës nga përmbajtja e tillë dhe sigurimi që fëmija i tij rritet duke shikuar karaktere fisnike dhe trima të guximshëm e jo yjet e programeve të ndryshme.
Çfarë këshille do t’u jepnit fëmijëve dhe prindërve kur është e sigurt të përdoren teknologjit e reja?
Internetin, të gjithë ne që kemi gjetur veten në këtë kohë në histori, duhet të konsiderohet si një privilegj nëse ne jemi në gjendje ta përdorim atë në mënyrën e duhur. Interneti është burimi i njohurive të paimagjinueshme. Njeriu kurrë kaq shpejt nuk mund të ketë qasje në të dhëna nga çdo lënd. Pikërisht ashtu duhet kuptuar internetin. Prindërit kanë përgjegjësin më e madhe për t’i drejtuar fëmijët e tyre në një përdorim të tillë të internetit. Nuk është sigurisht një ide e mirë për ta kufizuar fëmijën, pasi kjo mund të rezultojë në efekt të kundërt . Është shumë më efektive të zhvillohet vetëdija e fëmijës për atë që mund të ndodhë në internet dhe çfarë rreziqe fshehen në në të. Prandaj, para se të filloni të mësoni fëmijët e saj, prindi duhet të jetë i informuar sa duhet për të informuar fëmijën e tij në mënyrën e duhur dhe për të kontrolluar sjelljen dhe aktivitetet e tij në internet. Këshilla ime për fëmijët do të ishte mbrojtja nga të gjitha përmbajtjet e paverifikuara dhe të dyshimta që hasin në internet dhe kurrë mos të komunikojnë me të panjohur ose t’u lejojnë atyre të kenë qasje në të dhënat e tyre personale. Përveç kësaj, ata duhet të dinë se çdo formë e sjelljes agresive, duke fyer ose poshtëruar të tjerët në internet është dhuna dhe se, nëse veprojnë në këtë mënyrë, ata do të trajtohen si përdhunues. Gjithashtu, nëse vëreni ndonjë abuzim në internet, ata gjithashtu duhet të raportojnë në këtë mënyrë për viktimat e dhunës dhe viktimat e abuzimit në internet.
- Sa dhe si TKI moderne (teknologjitë e komunikimit të informacionit) ndryshojnë sjelljen, vlerat dhe fëmijërinë e fëmijëve?
TKI-të ndikojnë shumë në sjelljen dhe rritjen e fëmijës. Kjo është diçka që është lehtësisht e dukshme. Kur të kthehemi dhjetë vjet më parë, do të vërejmë se fëmijët në atë kohë luanin me lodra, ngjyra,libra dhe përdorën çdo çast të lirë për t’u shoqëruar me moshatarët e tyre. Sot, në vend të një lodër ose fletoreve për të ngjyrosur, fëmija në duart e tij mban së pari tabletat dhe celularët e prindërve të tij. Meqenëse nuk është e nevojshme që shoqëria të veprojë në këto pajisje, teknologjia moderne mund të parandalojë një fëmijë nga shoqërimi dhe adoptimi i aftësive të nevojshme për zhvillimin e tij të shëndetshëm. Që të mos ndodh kjo , prindi duhet të gjejë një masë ndërmjet lejimit të fëmijës të shfrytezoj të gjitha që ja lejon koha në të cilën ai ka lindur, por gjithashtu duke iu referuar atyre aspekteve pozitive të fëmijërisë së atyre që u rritën në të kaluarën.Fëmijëve duhet t’u lejohet të kenë qasje në informata që tani nuk kanë në dorë , por në xhepat e tyre dhe të fitojnë arsim të gjerë. Por, përveç kësaj, duhet të kujdeset për të siguruar që, nëpërmjet teknologjisë moderne, fëmijët adoptojnë modele pozitive të sjelljes. Interneti duhet të jetë një mjet me të cilin fëmijët bëhen human dhe jo e kundërta.
Projekti “ Të gjithë duhet të dimë“ është bashkëfinancuar nga buxheti i Republikës së Serbisë – Ministria e Kulturës dhe Informacionit. Pikëpamjet e shprehura në një projekt mediatik të mbështetur nuk pasqyrojnë domosdoshmërisht pikëpamjet e autoritetit që i ka ndarë fondet.
